Nowatorskie podejście do leczenia raka płuca zyskuje coraz większe znaczenie dzięki wysiłkom naukowców z Uniwersytetu Gdańskiego. Współpracując z zagranicznymi partnerami, badacze angażują się w projekt, którego celem jest stworzenie skuteczniejszej i mniej obciążającej immunoterapii dla pacjentów z niedrobnokomórkowym rakiem płuca. Projekt realizowany jest przy wsparciu programu „Horyzont Europa”, który na ten cel przeznaczył prawie 1,5 miliona euro.

Silny udział gdańskiej nauki w międzynarodowym przedsięwzięciu

Badania prowadzone są w Międzynarodowym Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi Uniwersytetu Gdańskiego. Zespół z Gdańska, razem z naukowcami z Uniwersytetu Tor Vergata w Rzymie oraz francuskiej komisji ds. energii atomowej i alternatywnych, stworzył konsorcjum, które wymienia się doświadczeniami i wiedzą w celu opracowania nowych strategii walki z nowotworami.

Cel: skuteczniejsza terapia dla milionów pacjentów

Projekt Canvas koncentruje się na poszukiwaniu rozwiązań dla niedrobnokomórkowego raka płuca, który stanowi przytłaczającą większość wszystkich przypadków tej choroby na świecie. Nowotwór ten dotyka ponad 2 miliony osób rocznie i jest jednym z największych wyzwań medycyny onkologicznej. Prace badawcze obejmują zarówno modele laboratoryjne, jak i zwierzęce, co pozwala na szczegółową analizę mechanizmów działania potencjalnych terapii.

Przełom dzięki naturalnym limfocytom T

Jedną z kluczowych innowacji jest wykorzystanie własnych limfocytów T pacjenta, które – w przeciwieństwie do popularnych terapii komórkami CAR-T – mają zdolność rozpoznawania nie tylko zewnętrznych, ale również wewnętrznych antygenów nowotworowych. Zastosowanie tych komórek pozwala na bardziej precyzyjne i selektywne zwalczanie raka z mniejszym ryzykiem powikłań.

Nowa jakość immunoterapii

Opracowywane rozwiązania pozwalają na długotrwałe zabezpieczenie organizmu przed nawrotem choroby. Po zakończonej terapii część limfocytów T pozostaje w organizmie jako tzw. komórki pamięci, które nieustannie monitorują środowisko i są gotowe do ponownej walki z nowotworem, gdyby pojawiły się kolejne zagrożenia.

Kierunki rozwoju i nadzieje na przyszłość

Badania, które zakończono jesienią 2025 roku, już niedługo doczekają się publikacji wyników. Kolejnym etapem będą planowane w ciągu dwóch lat pierwsze testy kliniczne na ludziach. Naukowcy skupiają się także na przełamywaniu barier, jakie stawia środowisko nowotworowe, oraz na zdobywaniu wiedzy o interakcjach pomiędzy układem odpornościowym a komórkami rakowymi. Wsparcie z programu „Horyzont Europa” umożliwia prowadzenie badań, które mogą przynieść realne zmiany w leczeniu tej trudnej choroby i poprawić jakość życia pacjentów.